Waardig werk en economische groei gaan niet per definitie hand in hand. De groei die ontwikkelingslanden de afgelopen 50 jaar hebben doorgemaakt, hebben geen betere omstandigheden opgeleverd. Toch zullen beide nodig zijn om de uitdagingen van onze tijd effectief aan te kunnen pakken.
Global Goal 8: Duurzame, inclusieve en bestendige economische groei en volledige en productieve werkgelegenheid en fatsoenlijk werk voor iedereen.
Bij de term ‘waardig werk’ zullen je gedachten ongetwijfeld uitgaan naar de erbarmelijke arbeidsomstandigheden, aan de andere kant van de wereld. Van de sweatshops in Bangladesh, tot cacaoplantages in Rwanda – er zijn tal van voorbeelden te bedenken waar de ‘waardigheid’ in het werk ontbreekt. Als er überhaupt al werk is.
Maar wat maakt werk waardig? Zijn dat enkel de omstandigheden waarbinnen het werk verricht wordt? Volgens antropoloog David Graeber is dat allerminst het geval. Sterker nog, ook onze westerse wereld kent een enorme hoeveelheid waardeloos werk volgens hem. In zijn toepasselijke genaamde artikel uit 2013, On the phenomenon of bullshit jobs, geeft Graeber een twintigtal voorbeelden van banen die niet alleen hijzelf nutteloos vindt, maar de mensen die ze uitvoeren ook.
Global Goal 8: Bevorder aanhoudende, inclusieve, en duurzame economische groei, volledige en productieve tewerkstelling en waardig werk voor iedereen
Deze anekdotische omschrijvingen kunnen nu ook gestaafd worden met harde cijfers. Robert Dur en Max van Lent (van het Rotterdamse Tinsbergen Instituut) publiceerden eerder dit jaar – met een iets behoudendere titel – het paper Socially Useless Jobs, waarin zo’n 100.000 mensen, in 47 landen, is gevraagd: “Heeft jouw baan nut voor onze maatschappij?”. Acht procent van de beroepsbevolking vindt van niet. 17 procent twijfelt er nog aan – ook bij ons in Nederland.
Dan even terug naar die economische groei – de andere helft van het verhaal. Deze groei is natuurlijk compleet zinloos wanneer die voortkomt uit ‘dweilen met een open kraan’. Dat is bovendien geen voorbeeld van waardig werk.
In de Praktijk
Bij uitzendorganisatie Buitengewoon hebben ze dat goed begrepen: de waardigheid van het werk gaat vóór het financiële oogmerk. Met hun ‘buitengewone’ aanpak proberen zij de afstand voor gewone mensen tot een echte arbeidsplaats te verkleinen, door iedereen een kans te bieden – wat zijn of haar achtergrond ook is.
Zelf aan de slag?
Wil je iets veranderen aan hoe jouw werk is ingericht, of welk doel het dient? Loop woensdagmiddag binnen bij Utrecht4Globalgoals, in de Social Impact Factory, en wie weet kunnen we samen een oplossing bedenken!
